100 lat Polsko!
Bankowość spółdzielcza, a 100-lecie niepodległej Ojczyzny
Już niebawem, bo 11 listopada 2018 r., obchodzić będziemy jakże ważną dla nas, Polaków, okrągłą rocznicę 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Rzeczpospolita zniknęła z map Europy w 1795 r. aż na 123 lata. Dopiero po zakończeniu I wojny światowej i upadku trzech mocarstw: Rosji, Niemiec i Austro-Węgier, możliwe stało się odtworzenie niepodległego Państwa Polskiego. 11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała misję utworzenia rządu Józefowi Piłsudskiemu.
Do zachowania polskości pod zaborami bardzo mocno przyczynił się ruch spółdzielczy, który rozwinął się na ziemiach polskich w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku. Prekursorami polskiej spółdzielczości oszczędnościowo-pożyczkowej w zaborze pruskim, byli Karol Marcinkowski oraz księża Augustyn Szamarzewski i Piotr Wawrzyniak. W zaborze austriackim na polu spółdzielczości działał Franciszek Stefczyk, a w zaborze rosyjskim Edward Abramowski.
Mimo wielu form organizacyjnych w poszczególnych zaborach, wszystkie spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe łączył jeden cel – integrowanie wysiłków na zasadach samopomocy w walce z lichwą oraz utrzymanie polskiego stanu posiadania. Na ziemiach zaboru pruskiego, polskie spółdzielnie charakteryzowały się jednolitością pod względem organizacyjnym. Spółdzielczość polska pod zaborem pruskim posiadała także bardzo silny charakter edukacyjny i odgrywała bardzo ważną rolę w walce z germanizacją. Nieprzyjazny Polakom kanclerz Otto Bismarck ogłosił akcję kulturkampfu. Usunięto język polski ze szkół. Polaków mieszkających w innych zaborach najbardziej zbulwersowały wydarzenia z lat 1901 – 1902 w szkole we Wrześni. Maria Konopnicka na znak protestu napisała wtedy słynną „Rotę”.
Prężnie rozwijająca się spółdzielczość rozwijała także solidaryzm społeczny, różne formy samopomocy, współpracy i współdziałania. Dążyła do modernizacji gospodarczej i społecznej, podniesienia poprzez wspólną działalność gospodarczą poziomu życia ekonomicznego warstw najniżej położonych w hierarchii społecznej.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, społeczeństwo stanęło przed trudnymi problemami odbudowy kraju oraz przyśpieszania procesów scalania poszczególnych dzielnic, należących przez ponad wiek do państw zaborczych. W tych trudnych działaniach z wielkim zaangażowaniem i oddaniem uczestniczyła też spółdzielczość bankowa. Jesteśmy dumni, że dzielnie, choć nie orężem, walczyła o polskość, a po roku 1918 aktywnie przystąpiła do jej odbudowy.
